İzlenebilirlik Sistemi Açıklaması
Metroloji Okulu akredite değildir ancak metrolojik izlenebilirliğe sahip olarak hizmet vermektedir. Metrolojik izlenebilirliğin sağlanması için akreditasyon zorunlu değildir (Bkz. dipnot). Metroloji Okulu'nun kalibrasyon ve validasyon çalışmalarında kullanılan tüm teçhizatı aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır.
- A) REFERANS
- B) ÇALIŞMA STANDARDI
- C) KOMPARATÖR (kıyaslayıcı)
- D) ÖLÇÜ ALETİ
- E) SİSTEM ELEMANI
- F) YARDIMCI APARAT
(Temel) Referanslar, (grup A) tüm Metroloji Okulu teçhizatının izlenebilirliğini ulusal metroloji enstitülerine bağlarlar. Referansların kalibrasyonları, Metroloji Okulu'nun yaptırdığı harici kalibrasyonlardır. Bunlar çoğunlukla iç bünyede çalışma standartlarının (grup B) kalibrasyonlarında, kontrollü ortamlarda kullanılıp özel muhafazalarında saklanırlar. Rekalibrasyon periyodları, kullanım sıklığına, teknik özelliklerine, yaşlanma tarihçelerine bağlı olarak 1 - 5 yıl arasında olabilir.
Müşteriye verilen kalibrasyon hizmetlerinde (referans kullanımını gerektiren özel durumlar hariç), çoğunlukla çalışma standartları kullanılır. B grubu bu cihazlar, kullanım sıklığı ve cihaz nitelikleri başka türlüsünü gerektirmedikçe, 1 yıllık rekalibrasyon periyoduna sahiptirler. Bu gruptaki ekipmanın kalibrasyon sertifikaları iç bünyede hazırlanmaktadır.
Tabii çoğu zaman B-grubu standartlar, komparatörler (grup C) üzerinde müşteriden kalibrasyona gelen cihazla kıyaslanırlar. Dolayısıyla komparatör sistemler de yine, Metroloji Okulu bünyesinde A ya da B grup cihazlarla "stabilite ve üniformite / homojenite" özelliklerinin tesbiti veya testi amacıyla 1 veya 2 yıllık periyodlarla kalibre edilirler. Sadece "sızdırmazlık" gibi özelliği olanlar ise test ve bakıma tabidir.
D grup cihazlar, Metroloji Okulu laboratuvarlarında veya sahada yalnız ortam/tesisat kontrolü ve koşullandırma ölçümünde kullanılır. Kalibrasyon sistemine dahildirler fakat doğrudan kalibre edilen cihazın kontrolünde kullanılmazlar.
F gruptaki aparat ve donanım, kalibrasyon sistemine girmez, ölçme özellikleri yoktur. Hazırlanan herhangi bir düzenekte yardımcı/tamamlayıcı olarak yeralabilirler.
Bir komparatör (sistem) bünyesinde yer aldığı halde, bazı komponentlerin ayrıca E grubunda yer almasının nedeni ise, bu elemanların bazen tek başlarına bakım/yenileme gerektirmesi, tek bir ünite olarak fonksiyonel kontrolünün yapılması veya da sistem aynı kaldığı halde bu komponentlerin değiştirilebilmesidir.
Metroloji Okulu kalibrasyon sertifikalarında, kalibrasyonda kullanılan tüm ekipmanın kod, ad, marka ve modeli, hangi gruba dahil olduğu ve mevcut kalibrasyonunun geçerlilik tarihi, (kullanılan sertifikasyon yazılımı tarafından otomatikman) liste halinde "kontrol ekipmanı" bölümünde sıralanmaktadır. Ayrıca istek halinde, aşağıda belirtilen Ekler (sertifikaların dosyasında) gönderilebilmektedir.
- Uygulanan yöntemlere dair bilgi (ilgili talimatlara atfen)
- Kalibrasyonda kullanılan kontrol ekipmanı sertifikaları
- Kontrol ekipmanının izlenebilirliğini sağlayan referans sertifikaları
Not: Türk Akreditasyon Kurumu TÜRKAK resmi açıklaması: Akreditasyonla ilgili ulusal ve uluslararası düzenlemeler, bu konuda bir mecburiyet getirmemektedir. Akreditasyon, tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. Genellikle; uygunluk değerlendirmesi hizmetlerinin verildiği serbest piyasa ekonomileri, laboratuvarları ve belgelendirme kuruluşlarını akredite olmaya sevk eder. Bir laboratuvar veya belgelendirme kuruluşunun akredite olması ona itibar kazandırır. Belgelendirme kuruluşları ve laboratuvarlar; akreditasyonun dışında kalarak da hayatlarını idame ettirebileceklerini, müşteri bulabileceklerini ve müşteriyi tatmin edebileceklerini düşünüyorlarsa akredite olmadan da hizmet vermeye devam edebilirler…
